Şair Eşref Özgeçmişi (1843-1911) Yılları arasanında yaşadı
Eşref, büyük bir hiciv şairimizdir. En etkin yergi şiiri temsilcisidir. Eşref, keskin yergilerinde kendisinden önceki sairlerin hiçbirinde rastlanmayan söyleyiş ve anlatım etkinliğine ulaşmayı başarmıştır. Eşref, rejimi ve yolsuzlukları eleştirmekle kalmamış, Osmanlıların Batı dünyasından geri kalması, doğal kaynakların isletilmemesi gibi konulara değinerek, çağına göre "ilerici" sayılan görüşlerin de savunucusu olmuştur. o da divan şiirinin kullandığı biçimlerden yararlanır. Kıt'a, gazel, kaside, musammat yazar. Çağdaşlarının yüz vermedikleri halk söyleyişlerini ve deyimlerini de yerlerinde kullanır. Eşref kimi yergi şiirlerinde çok çarpıcı sözcükleri ve küfürleri kullanmaktan kaçınmazdı. Ana-avrat sövmek gibi. Böylesi sözler Eşref'in yergilerinin tuzu biberi sayılmıştır. Onun yergileri, öncelikle Meclis'i kapatarak otuz üç yıl süren ve her geçen yıl özürlükleri biraz daha kısıtlayan, kurduğu jurnal, afiye düzenekleriyle kafaların içini bile denetim altına almaya çalışan ikinci Abdülhamit'in baskı rejimine yönelir.Bu rejimin yasa ve ahlâk dışı, insan haklarını ayaklar altına alan her çeşit işlemi üzerinde durmaktan usanmaz. Ayrıca Padişah'ın çevresindeki yüksek rütbeli ikiyüzlüler, rüşvetçiler, ahlâksızlar ve saray'ın bu gidişine uyarlanan tüm yöneticiler onun yergi oklarının hedefleridir. Edebiyatımızda benzersiz bir Sair olacak anılacaktır.
Neyzen'de Eşref çapında ayni kıratta bir sanatkârdır, ama Eşref kadar etkili bir yergi Sairimiz değildir. Neyzen Tevfik 'de küfürün en müstehceni bulunur. Fakat Neyzen'in manzumelerinde, kıtalarında, şiirlerinde düşündürücü bir tarafı vardır. Eserleri dudaklarda tebessüm yarattığı kadar,kafalarda düşünceler yaratır. Felsefi, sosyal tarafları hiciv tarafları ile at başı yürür.
Tevfik,sanatçı sıfatıyla acımasızdır. İnsanları, onların kötülüklerini, iktidarın güçsüzlüklerini,ülkenin başına felaket getirenleri, yolsuzlukları (hiçbir merhamete kapılmaksızın) tasvir ettiği zaman daha büyük,daha essizdir.
Neyzen,hayvan yaratıklara özgü unsura yaklaştıkça psikolojisi,daha doğrusu psikoz-fizyolojisi essizdir,bir derinlik ve doğruluk kazanır. Özellikle ilkel insani tasvir ederken,dili akıcılık ve uyum kazanır. Dehası ne büyüme,ne gerileme ne de gelişme bilir, sanatında ne çıraklık, ne olgunluk ne gerileme dönemleri vardır.
Eşref ise,tek cepheli kalmış, istibdadı, padişahı, zulmü, paşaların ve hafiyelerin rezalet ve ahlâksızlıklarını hırpalamış, ama Neyzen gibi sosyal sorunlara da değinmiştir.
Etiket : Şair, Eşref, Biyografisi,